Miesięczne archiwum: listopad 2015

Lekcja 4 czyli jak w 24 krokach posługiwać się modelem GROW

Najczęściej używanym modelem w coachingu jest GROW, który jest jednocześnie scenariuszem typowej sesji coachingowej. Ten ciąg czterech kroków prowadzi klienta od wyznaczenia celu, poprzez jasne określenie punktu wyjścia (analizę rzeczywistości) i opracowanie kilku możliwych planów działania, do wyznaczenia konkretnych kroków, które zmobilizują go i przybliżą do realizacji celu. Model GROW jest prosty i jednocześnie bardzo skuteczny. Przeprowadzenie czterech etapów modelu strukturyzuje proces coachingu i gwarantuje efekt uczenia. 

plansza7

G (GOAL) CZYLI DOPRECYZOWANIE CELU 

Bardzo ważnym elementem profesjonalnego coachingu jest poczucie celowości sesji, o które powinien umiejętnie zadbać również coach. Klient podejmuje coaching ponieważ chce, żeby coś się zmieniło. Jego celem może być na przykład wzrost efektywności, a zadaniem coacha jest pomóc mu to osiągnąć. Jednym z najtrudniejszych elementów coachingu jest ustalenie celu sesji. Czasem coach zakłada, że wie, co jest celem sesji, podczas gdy rzeczywisty cel jest inny. Klient również może być nieświadomy swojego celu i nie potrafi go nazwać. Gdyby go znał, być może nie potrzebowałby coachingu, gdyż świadomość celu daje siłę motywacji potrzebną do podjęcia działań. Zadaniem coacha jest często umiejętne przekształcenie omawianych zagadnień w cele. Ustalanie celów przynosi wiele pozytywnych skutków – nakierowuje uwagę na istotne problemy i wpływa na zachowanie, przy czym im bardziej wyraźny i możliwy do zmierzenia jest cel, tym bardziej jest prawdopodobne, że wpłynie on na zmianę zachowania klienta. Bardzo ważne jest rozszerzanie celów oraz definiowanie etapów pośrednich, również możliwych do zmierzenia. Łatwe cele nie mają siły motywacyjnej, zbyt trudne i nierealne również mogą zniechęcać do ich realizacji. Ustalanie celów jest najbardziej efektywne wtedy, gdy bazuje na silnych stronach klienta. Postawa Jak mogę być jeszcze lepszy w tym, w czym już jestem dobry? jest efektywniejsza niż Jak mogę zwalczyć tę słabość?. Unikanie niekompetencji nie jest tak motywujące jak zdobywanie mistrzostwa. Do sukcesu potrzebne jest też opracowanie strategii radzenia sobie z ewentualnymi trudnościami. Bardzo istotne bywa to, kto wyznacza cel. Jeżeli klient nie czuje się zmuszany do osiągniecia celu, jego szanse na realizację postanowienia zwiększają się. Przeprowadzono szereg badań sportowców, które potwierdzają te wnioski. Cele są bardzo ważne ponieważ samo sprecyzowanie potrzeb działa motywująco   i rozpoczyna proces zmiany. Brak wyznaczonych celów może spowodować sytuację, w której nie da się zmierzyć sukcesu i ocenić skuteczności coachingu. W przypadku jednorazowego spotkania coachingowego celem jest to, co da się osiągnąć pod koniec sesji. W przypadku relacji coachingowej można pracować nad jednym celem podczas wielu sesji.

R (REALITY CHECK ) CZYLI ANALIZA RZECZYWISTOŚCI

Ocena rzeczywistości umożliwia dostrzeżenie posiadanych zasobów, co skutkuje pojawieniem się pierwszych pomysłów i rozwiązań. Na spotkanie z coachem klient nieraz przynosi cały zestaw spraw. Mogą to być różnego rodzaju trudności, dokuczliwe problemy i pilne dylematy. Rozpoczęcie podróży do swego wnętrza klient rozpoczyna od zbadania, gdzie obecnie się znajduje. Jest to trudne zadanie, w którym coach stara się ustalić konkretne fakty, tak, aby klient nie opierał się tylko na swoich subiektywnych odczuciach. Również coach powinien wejść w relację coachingową bez założeń i uprzedzeń, odkładając na bok własne opinie i obawy. Całkowity obiektywizm jest niemożliwy, warto jednak starać się, aby był możliwie jak największy. Analiza faktów ma duże znaczenie, ponieważ czyni realizację celów bardziej realistyczną. Skłania też do refleksji nad sposobem myślenia, które może mieć wpływ na efektywność i skuteczność działań. Kluczową umiejętnością coacha na tym etapie jest zadawanie odpowiednich pytań, które rozpoczynają się od słów Kto, Co, Gdzie, Kiedy, Jak ale nie od Dlaczego, ponieważ to wiąże się z wywieraniem na klienta presji i może wywołać wrażenie wpędzania go w poczucie winy. Bardzo istotnym elementem tego etapu jest zidentyfikowanie ograniczających przekonań. Olbrzymią wartość ma każde pytanie, które wymusza na kliencie analizę tego, co go powstrzymuje. Praca z wewnętrznym monologiem, który niejednokrotnie jest tym, co powoduje nasze ograniczenia i blokady, to bardzo ważny element tego etapu.

plansza8

O (OPTIONS) CZYLI SZUKANIE OPCJI

Kolejny krok to etap kreatywnego myślenia w celu opracowania kliku możliwych rozwiązań. To moment, w którym klient może podjąć trud przemyślenia sprawy i wyboru jednej możliwości, tej najbardziej wartościowej.

W (WAY FORWARD , WRAP UP) CZYLI PRZYSTĘPOWANIE DO DZIAŁANIA

Ten krok dotyczy działania po zakończeniu sesji coachingowej i pozwala przełożyć preferowane rozwiązania na konkretne działania gwarantujące zaangażowanie klienta. Na tym etapie widać, jak skuteczny jest model GROW, a coach podsumowuje sesję i upewnia się, że klient jest gotowy podjąć deklarowane działania. Klient opracowuje takie kroki, które faktycznie mogą zostać wykonane. Dobrze, gdy w pytaniu o stopień motywacji w skali 1-10 wynik jest powyżej 8.

plansza6

Zwrotnica opracowała narzędzie do pracy z tym modelem. Powstała plansza do układania kart z obrazami i pytaniami, która pozwala przejść przez, opisane wyżej, 4 etapy rozmowy coachingowej. Instrukcja korzystania z planszy jest prosta. Obowiązują następujące zasady:

  • po planszy poruszamy się od dołu do góry – według numeracji na polach
  • pola na planszy można używać wielokrotnie (układać karty warstwowo)
  • można losować wszystkie karty (praca z przypadkowym bodźcem)
  • można losować karty ze zdjęciem, a karty z pytaniem wybierać
  • można wybierać wszystkie karty (wybiera klient)
  • coach może wybierać karty z pytaniem (dopasowywać do momentu sesji) – np. trzy pytania, z których klient losuje jedno
  • sposoby i reguły można dowolnie miksować
  • reguły są tylko zarysem koncepcji, która ma przede wszystkim służyć inspirowaniu i kreatywnemu poszukiwaniu rozwiązań
  • w czasie sesji może się zdarzyć, że coach z klientem oddali się w procesie coachingowym od planszy, najważniejsze jest podążanie za klientem

 

WSZELKIE PRAWA ZASTRZEŻONE. Karty z planszą są autorską grą opracowaną przez Zwrotnicę – Projektowanie Zmiany. Wszystkie fotografie, materiały graficzne i zasady korzystania z kart są chronione przepisami o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a także Kodeksu Cywilnego. 

tekst i fotografie: Anka Łoza-Dzidowska