Opowiem Wam niesamowitą historię. Dokładnie 5 lat temu stworzyłam grafikę inspirowaną myślą Janusza Korczaka. Był to chyba najważniejszy rysunek w historii Zwrotnicy, bo niósł bardzo ważne przesłanie: Dzieci zasługują na dobre traktowanie!
To co słyszy dziecko wpływa na jego postawy i emocje, nieraz przez całe życie.
Są dobre słowa i są te „kłujące”. Mogą być mądre, krzepiące, dodające otuchy, inne mogą ośmieszać, drwić, ranić, obrażać, podcinać skrzydła i odbierać wiarę we własne możliwości. Dziecko ze względu na swoją witalną zależność od rodziców uznaje wszystkie przekazy za prawdziwe. Zapisy komunikatów rodzicielskich zostają automatycznie nagrane na naszą wewnętrzną „ścieżkę dźwiękową”, która towarzyszy nam potem w dorosłym życiu. Janusz Korczak, którego koncepcje wychowawcze są szczególnie piękne i ważne pisał: „Bo dorosłemu nikt nie powie: WYNOŚ SIĘ, a dziecku często się tak mówi. Zawsze jak dorosły SIĘ KRZĄTA, to dziecko SIĘ PLĄCZE, dorosły ŻARTUJE, a dziecko BŁAZNUJE, dorosły PŁACZE, a dziecko SIĘ MAŻE i BECZY, dorosły jest RUCHLIWY, dziecko WIERCIPIĘTA, dorosły SMUTNY, a dziecko SKRZYWIONE, dorosły ROZTARGNIONY, dziecko GAWRON, FUJARA. Dorosły SIĘ ZAMYŚLIŁ dziecko ZAGAPIŁO. Dorosły ROBI COŚ POWOLI, a dziecko SIĘ GUZDRZE. Niby żartobliwy język, a przecież niedelikatny.”
Rysunek bardzo się spodobał i doczekał się kilkuset udostępnień. Przyczynił się też do lawinowego polubienia profilu Zwrotnicy na facebooku. Co jakiś czas odżywa na nowo i wtedy znowu rozchodzi się w sieci. W 2016 roku postanowiłam wydać kalendarz, na którym go umieściłam. Trafił do wielu psychologów, pedagogów, szkół i innych placówek wychowawczych. Cudowna korczakowska idea rozprzestrzenia się i uświadamia ludziom, że słowa są ważne!
Jakież było moje zdziwienie gdy zobaczyłam mój rysunek wytatuowany na brzuchu jednego z bohaterów filmu ALGORYTM – WŁADCA WSZECHŚWIATA (Algorithms: How They Rule Our World, film dokumentalny, Singapur, 2018) wyemitowany przez Planete+. Dokument pokazuje w jaki sposób algorytmy wpływają na nasze życie. Algorytmy to złożone sieci kodów. Czasami są prostsze, czasami kosmicznie skomplikowane. Algorytmy możemy spotkać wszędzie. Są dostępne w naturze, np. tworząc wzór cętek na skórze lamparta, ale obecne są też w matematyce, programowaniu, a nawet w nowoczesnej kryminologii. Algorytmy działają jak zbiór zasad usprawniający każdy aspekt naszego życia. Autorzy filmu zadają sobie pytanie czy człowiek może przechytrzyć system i pokonać algorytmy?
Jeden z bohaterów filmu – Max Hawkins powierzył swoje życie algorytmowi. Postanowił zrezygnować z samodzielnego podejmowania decyzji i zdał się na przypadkowość. Chciał wyjść ze strefy komfortu i przeżyć coś wyjątkowego. Programowanie społeczne zamienił na programowanie komputerowe i stworzył 20 generatorów czyli sprytnych algorytmów, które wybierają jedną możliwość z nieprzebranych zasobów internetu. Od kiedy rzucił pracę w Google postanowił wyjechać z San Francisco i zamieszkać w mieście wybranym przez komputer. Pozwolił komputerowi decydować o tym gdzie mieszka, z kim się spotyka, co je, w co się ubiera i dokąd chodzi. Specjalne urządzenie – drukarka każe mu wykonywać różne czynności w jego małym mieszkaniu w Singapurze. Algorytm nieustannie czyta, a Max zaprogramował go tak, żeby czytał wszystkie książki dostępne w internecie i zamieniał przypadkowe zdania w polecenia.
Algorytmy wybrały jego pierwszy tatuaż i miejsce na ciele, gdzie został zrobiony. Żeby go pokazać Max zrobił dziurę w koszulce, a pokazując go w filmie mówi – Miałem szczęście. To bardzo interesujący rysunek.
Ale Max dzięki algorytmom zrozumiał, że dane wprowadzone do komputera mają duży wpływ na jego decyzje i przestają być obiektywne. Pozwolił algorytmowi przejrzeć biliony rysunków i wybrać ten, który będzie nosić całe życie. Gdyby wybierał w innym momencie być może byłby to ten motylek wytatuowany na pośladku Maxa.
Mój eksperyment pozwala zbadać, czy naprawdę wierzysz w to, co robisz. – mówi Max podsumowując działanie swojego eksperymentu.
tekst: Anka Łoza-Dzidowska
fotografie to kadry z filmu Algorithms: How They Rule Our World