Dzisiejszy wpis pozwala zrozumieć to, co się z nami aktualnie dzieje. Przyjrzymy się uczuciom i zachowaniom towarzyszącym człowiekowi w czasach pandemii. Wykorzystaliśmy do tego model Four Rooms of Change Claesa F. Janssena, który metaforycznie pokazuje stany emocjonalne pojawiające się podczas zmiany. Są one naturalnymi częściami tego procesu. Jakiś czas temu prezentowaliśmy karty z drzwiami i oknami wydane przez Zwrotnicę jesienią 2019 roku. Do refleksji właśnie z tymi kartami zapraszamy teraz, kiedy świat zmienia się z dnia na dzień.

Wyobraźmy sobie, że wchodzimy do domu, który ma 4 główne pomieszczenia, a w każdym z nich dzieje się coś innego.

1. Pierwsze pomieszczenie jest pomalowane na słoneczny kolor. To POKÓJ ZADOWOLENIA, w którym każdy, kto do niego wejdzie, czuje się niezwykle komfortowo. Stabilność to podstawowa dewiza wszystkich, którzy zatrzymują się w tym miejscu. Zrealizowane plany i satysfakcja z osiągnięć dają im poczucie bezpieczeństwa i zadowolenia. Tutaj czuje się wolność. Jest możliwość wychodzenia z domu bez żadnego ryzyka. Tutaj buduje się bliskie, bezpośrednie relacje międzyludzkie, a ludzie wyciągają do siebie przyjazną dłoń. Można wyjść do pracy, na zakupy, spacer, do kina lub teatru. Dzieci uczęszczają do szkoły. Kwitnie życie towarzyskie. W tym pomieszczeniu planuje się piękne wakacje i dalekie podróże. Po powrocie jest co wspominać w gronie przyjaciół.

2. Drugie pomieszczenie ma chłodniejszą, turkusową kolorystykę. Tutaj, jak w twierdzy, broni się pewnych tez i założeń. Ostatnio, wraz z niepokojącym drobnoustrojem, pojawiły się dziwne głosy.
Chorują tylko w Chinach.
Umierają tylko osoby starsze.
Dzieci są bezpieczne, bo nie zachorują.
To nie jest nasz problem.
U nas nie ma zagrożenia, bo nie jesteśmy tak otwarci i wylewni jak na południu Europy.
To wypowiedzi osób, które tu przebywają, To hasła wyparcia, ponieważ zaprzeczanie jest zupełnie naturalnym sposobem na radzenie sobie z czymś nieznanym. Tak wygląda POKÓJ NEGACJI. Tutaj, oprócz wyrażania sprzeciwu i niedowierzania, negocjuje się z tym, co wydaje się nieuniknione. Wszystko po to, by odsunąć od siebie niebezpieczeństwo.
Zrobimy wszystko, żeby choroba oszczędziła nas i naszych bliskich.
Jeśli zaopatrzymy się na dwa tygodnie, to koronawirus nas nie dotknie.
Mamy zapasy mydła i papieru toaletowego na długi okres.
Tutaj wierzy się, że można wygrać z losem swoje zdrowie.

3. Następne pomieszczenie bije po oczach czerwoną, niespokojną barwą ścian. To POKÓJ KONSTERNACJI. Wyczuwa się tu wyraźne oznaki frustracji, dezorientacji i gniewu oraz obserwuje nieracjonalne, gwałtowne reakcje i zachowania. Słychać okrzyki:
Przecież nas to miało nie dotyczyć!
Chcę poczucia bezpieczeństwa!
Pojawia się żal.  Wszyscy coś tutaj tracą. Każdy czuje bezradność, popada w apatię, a wypierany smutek często prowadzi do depresji. Pojawiają się niekontrolowane wybuchy złości.
Dlaczego nie mamy pracy?!
Gdzie nasza wolność?!
Pozbawiono nas wszystkich możliwości zarobku?!
Dlaczego nas to spotkało?!
Siedzimy w domach, wyjadamy zapasy z lodówki i tyjemy?!
To skandal, że są osoby uprzywilejowane, które mają dostęp do testów?!
Dlaczego nie można wyjść z dziećmi na plac zabaw?!
Dlaczego?!!!
Kto jest winowajcą?! Świat, który się zagalopował, ludzkość pędząca ku samozagładzie, rząd, premier, tak zwany wódz, opozycja, ksiądz rozdający komunię, służba zdrowia, ludzie, którzy wrócili z zagranicy?!
Jeśli znajdzie się ten winny, to go zalejemy hejtem, nie zostawimy na nim suchej nitki!!!
Za to, co stracone. Obojętnie czy to są pieniądze, czy szanse. Za to, że tak obezwładniający jest strach o bliskich. Za tęsknotę za starym światem, który już nie wróci. W POKOJU KONSTERNACJI zaczyna się desperackie myślenie i kombinowanie.
Jak wyjść z tego escape roomu?
Co będzie za jego drzwiami?

4. No to czas zacząć meblować się w nowym pokoju. Zielony kolor ścian napawa nadzieją. Trzeba spojrzeć koronawirusowi prosto w oczy i zacząć planować na nowo, biorąc pod uwagę zupełnie nowe okoliczności. Nie da się szybko wrócić do tego, co było. Dzieci uczą się w domach, starsi studiują i pracują zdalnie. Na wakacje nie wyjadą w wymarzonych kierunkach. Zostaną blisko tego domu. Podstawowym wyposażeniem każdego będzie, tak jak w Chinach, maseczka, gumowe rękawiczki, żel antybakteryjny. Zanim bliskie, bezpośrednie kontakty międzyludzkie wrócą, upłynie dużo czasu. W POKOJU AKCEPTACJI I ODNOWY, dzięki aprobacie aktualnej sytuacji, można dostrzec szanse na nowe, na pewno inne życie. Tu prawie wszyscy przenoszą się do wirtualnej rzeczywistości. Uczą się wielu nowych rzeczy. Niesamowicie wzrasta kreatywność ludzi, począwszy od tworzenia śmiesznych filmików i memów, dostarczających radości i pozwalających nabrać dystansu, a skończywszy na szukaniu sposobów na funkcjonowanie w tym zmienionym świecie. Blisko domu pojawiają się zwierzęta – podchodzą sarny, jelenie, kicają zające.  Za oknem nastała cisza i spokój.
Co da się z tym mądrego zrobić?

Wędrówka po DOMU ZMIANY trwa nieustannie. Przechodzimy z pokoju do pokoju. Ruch odbywa się przeciwnie do ruchu wskazówek zegara. Nie trzeba przebywać w każdym z miejsc tyle samo czasu. Nie ma punktu końcowego. Niektórzy zostają po drodze, zwykle w jednym z trzech pokoi, wracając od czasu do czasu do sąsiedniego pomieszczenia.

Pewnie za jakiś czas, nikt nie wie kiedy, znowu znajdziemy się w POKOJU ZADOWOLENIA. Tylko, żeby nie okazało się, że to pomieszczenie będzie można również nazwać POKOJEM PYCHY.

Inspiracje:
Four Rooms of Change – koncepcja szwedzkiego psychologa Claesa F. Janssena.

Koronawirus i 5 etapów żałoby – wpis na blogu Agaty Komorowskiej.

Co ma wspólnego gra w golfa z efektywnym stylem przywództwa? Okazuje się, że to bardzo trafna analogia. Konstrukcja główki kija golfowego umożliwia nadanie piłce odpowiedniej trajektorii lotu, a także jej rotacji, co pozwala osiągnąć cel. Kolejne kije różnią się miedzy sobą. W zależności od kija piłeczka leci raz wyżej raz niżej, krócej lub dłużej, z mniejszym lub większym spinem. Czasem potrzebne jest osiągnięcie większej odległości kosztem mniejszej precyzji.

👉 A jak z osiąganiem celu przez menedżera?
👉 Wystarczy jeden rodzaj postępowania wobec pracownika?
👉 Od czego zależy to, po jaki styl przywództwa sięga w danym momencie?

Odpowiedzi na te pytania szukali uczestnicy warsztatu na XX zjeździe trenerów w Podlesicach. Podczas warsztatu Zwrotnicy – 6 TWARZY SZEFA czyli jak efektywnie zarządzać zespołami została użyta gra wymyślona na podstawie koncepcji Daniela Golemana.

3871 osób wybranych losowo z 20 000 menedżerów z całego świata zostało poddanych ankiecie badającej skuteczność przywództwa. Na jej podstawie wyodrębniono 6 stylów zarządzania. Każdy z nich wyrasta z innego obszaru inteligencji emocjonalnej. To właśnie artykuł Daniela Golemana „Przywództwo, które przynosi efekty” zamieszczony w specjalnym wydaniu Harvard Business Review Polska stał się inspiracją do stworzenia narzędzia szkoleniowego 6 TWARZY SZEFA.

Na warsztatach wykorzystywane były nie tylko karty. Oprócz gry komunikacyjnej uczestnicy szkolenia wykonywali ćwiczenie na kreatywność. 6 zespołów pracowało z 12 szefami. Grupy doświadczyły zmiany przywódcy oraz zmiany zadania, a wszystko po to, żeby wyciągnąć bardzo ważne wnioski dotyczące efektywnego przywództwa! Byłam pod wielkim wrażeniem zaangażowania uczestników.

A oto opinie uczestników po przeprowadzonym warsztacie.

Bardzo ciekawe gadżety trenera, dopasowane do tematyki. Zobaczyłam doskonale skonstruowany warsztat.

Rzeczowy, konkretny, świetnie przygotowany warsztat. Inny sposób przedstawienia stylów przywództwa, bardzo ciekawy oraz motywujący do rozwoju.

Absolutnie genialna oprawa graficzna! Spójne i przemyślane! Profesjonalne!

Fantastycznie „onarzędziowany” warsztat. Szacunek za prowadzenie warsztatu dla 30 osób.

Wysoka kultura osobista prowadzącej pozwoliła na otwartość uczestników.

…zdziwiona, że moje stopy ciągle do nich pasują. Tak zaczyna się powieść Ciemno, prawie noc Joanny Bator.

KARTY ZMIAN to kontynuacja jednej z talii kart wydanych 2 lata temu. Połączenie motywu drzwi i okien z pierwszym zdaniem powieści znanego pisarza stanowi doskonały punkt wyjścia do opowiedzenia własnej historii. Właśnie tak rozpoczynam dzisiejszy wpis, będący opowieścią o wymyślaniu, eksplorowaniu i tworzeniu. Jestem twórcą. Mam w swoim dorobku obrazy, grafiki, fotografie, które powstawały przez ponad czterdzieści lat. W swoich pracach poruszam wiele tematów. Często zataczam kręgi, zdarza mi się dreptać w miejscu. Wracam do rzeczy i spraw, które mnie kiedyś zaciekawiły. Chodzę po swoich śladach, śmiało stawiając stopy również na nowych ścieżkach. NIE WCHODZĘ W DROGĘ nikomu. Na innych wędrowców spoglądam ŻYCZLIWIE.

To już pięć lat minęło od wydania moich pierwszych kart – TROPY (2014). Mam do nich ogromny sentyment i właśnie w tej chwili uświadamiam sobie, że to przecież też ślady. Uśmiecham się do tej myśli. Motywami fotograficznymi na kartach są spotykani na mojej drodze ludzie, ale też rzeczy, zjawiska, a nawet tropy zwierząt. Kiedy opowiadam na warsztatach o metaforze, to często wspominam o tym, że to, co jest na zdjęciu to tylko nośnik metafory. Karty są zbiorami takich nośników – różnych inspirujących obrazów pochodzących z wielu kontekstów. Dopiero w zetknięciu z oglądającym i jego mapą rzeczywistości nabierają dodatkowych znaczeń metaforycznych.

W tym samym roku powstała talia kart, które nazwałam 3xZ (2014), czyli  Zobacz. Zapytaj. Zadziałaj. 120 fotografii połączonych z pytaniami do dziś inspiruje i wspomaga sesje coachingowe i warsztaty. Odkryłam magię metafory.

Następnie stworzyłam  narzędzia z metaforą w tytule – KOLORY METAFORY (2015) z wartościami i pytaniami do modelu GROW oraz FORY DLA METAFORY z planszą coachingową (2015). W tym roku wróciłam do tych kart i w lipcu wyszła specjalna edycja KOLORÓW METAFORY (2019), tym razem zawierająca oprócz nowych fotografii, aż 100 plakietek z różnymi emocjami.

W 2015 roku zaprojektowałam KALENDARZ TYPOGRAFICZNY 2016, któremu postanowiłam dać szansę na drugie życie. Na 12 planszach znalazły się humorystyczne grafiki ilustrujące najbardziej dziwne święta w roku. Po wykorzystaniu kalendarza można było go pociąć na karty, będące inspiracją do kreatywnych zajęć. Wiem od osób, które kupiły kalendarz o wielu ciekawych zastosowaniach tych zabawnych, zrobionych z liter piktogramów. Kalendarz zdobył I miejsce na Miedzynarodowym Festiwalu i Konkursie Kalendarzy ZOOM ART 2016 w kategorii kalendarz nietypowy. Powisiał sobie na wystawie pokonkursowej, miedzy innymi w towarzystwie kalendarza Pirelli. 🙂

Karty SŁOWO (2016) to kolejny ślad na mojej zwrotnicowej drodze. Zbiór wielu różnorakich inspirujących zdjęć skojarzonych ze stu dwudziestoma słowami.

W końcu pojawił się pomysł kart tematycznych. Pierwsze były konie. Karty FLOWHORSES (2016) były limitowaną serią, w której wykorzystałam fotografie Justyny Papierzyńskiej. Znajdowały się też na nich sentencje lub cytaty Jespera Julla (były dwie wersje) dotyczące postępowania z dziećmi. Wykorzystywano je w coachingu z końmi oraz w pracy z rodzicami. Końskiego tematu prawdopodobnie nie powtórzę. Konie rzadko stają na mojej drodze, bo się ich po prostu boję.

Moje zainteresowanie archetypami i doświadczenie w tworzeniu tożsamości firm zaowocowało specjalistycznymi kartami ARCHETYPKI (2017).  Narzędzie to często wykorzystuję na warsztatach menedżerskich do budowania marki osobistej. ARCHETYPKI zostały zaprezentowane na Międzynarodowych Targach Wynalazków i Innowacji INTARG 2017.

Wtedy też powstał urodzinowy CZTEROPAK (2017) z 4 tematami kart. Pejzaże skojarzyłam z sentencjami motywacyjnymi, okna i drzwi z pierwszymi zdaniami powieści, zwierzęta z archetypami, a napisy i znaki z emocjami. To był pierwszy ślad pomysłu, zapowiedź czegoś większego. Ja wykorzystywałam te karty wtedy, gdy pracowaliśmy na warsztatach nad pokazaniem jakiegoś procesu lub przemiany. Początki powieści świetnie sprawdzały się w kreatywnych zadaniach. Na ich bazie powstawały całe historie pokazujące zmiany w organizacjach, które szkoliłam.

Szkolenia podsuwały mi coraz to nowe tematy do tworzenia narzędzi. Stwarzały również okazję do współpracy. Przed Zwrotnicą szeroko otworzyły się kolejne drzwi. Gra SUPERFEEDBACK (2018) powstała w wyniku pracy zespołowej trenerów Exbisu – firmy szkoleniowej z Katowic. Jej głównymi autorami są: Aleksandra Rzeźniczek, Agata Otrębska, Aneta Esnekier i ja. Wszystkie projekty graficzne powstały w pracowni graficznej ZWROTNICY. Podobnie jak gra komunikacyjna MELMAK (2018) Marka Szopy oraz KARTY DO WARTOŚCI MOTYWACYJNYCH (2018) tego samego autora.

Dokładnie rok temu zawróciłam po śladach do tematu PEJZAŻY I SENTENCJI (2018) wydając nieco rozszerzoną wersję tych kart. Narzędzie wykorzystywałam w dużym projekcie dla menedżerów, jako pobudzenie do dyskusji o motywowaniu pracowników.

Ten rok również zaowocował nowościami. 6 TWARZY SZEFA (2019) to efekt zainteresowania sześcioma stylami przywództwa wg Daniela Golemana, a karty ZAUFAJ (2019) to narzędzie stworzone do pracy nad budowaniem zaufania. To, wg Patricka Lencioniego, jeden ze sposobów przezwyciężania dysfunkcji pracy zespołów. Większość narzędzi trafiła do dużego wielofunkcyjnego  zestawu dla trenerów – KAMELEON (2019).

Firma ze zmianą w nazwie doczekała się wreszcie narzędzia przeznaczonego do pracy ze zmianą. Tutaj ślady poprowadziły do talii kart sprzed 2 lat, często wykorzystywanej przeze  mnie na warsztatach z radzenia sobie ze zmiennością, która nas coraz bardziej dotyczy. Czteropak zaprojektowany był poziomo, co utrudniało pokazanie drzwi, dlatego KARTY ZMIAN (2019)  są w pionie. Tym razem cytaty zostały wydrukowane na osobnych kartonikach, co ułatwia korzystanie z narzędzia. Jedną z propozycji wykorzystania kart jest praca z metaforą Domu Zmian. Punktem wyjścia do tworzenia tego ćwiczenia była koncepcja szwedzkiego psychologa Claesa F. Janssena – Four Rooms of Change. Model ten metaforycznie pokazuje stany, przez które przechodzimy podczas zmiany. Są one naturalnymi częściami tego procesu. Na kartach znajdują się drzwi i okna kolekcjonowane przez lata, a uzupełnione w tym roku o fotografie robione w czasie pobytu na greckich wyspach i na Maderze. Dziękuję również Joasi Furgalińskiej i Oli Rzeźniczek za ich wkład  w ten pokaźny zbiór 120 okien i drzwi zestawu KARTY ZMIAN.

Jako Zwrotnica wędruję przez te pomieszczenia. Czasem jest to samotna wędrówka, a niekiedy mam towarzystwo i wsparcie współautorów. Często goszczę w pokoju ODNOWY. Lubię wymyślać nowe rzeczy, przyglądać się starym, dawać nowe życie wcześniejszym pomysłom. Przeszłość to obcy kraj. Tam wiele rzeczy robi się inaczej. Tak Leslie Polacy Hartley zaczyna swą powieść Posłaniec. Ale to już może być początek całkiem nowej historii.

*cała historia jest możliwa do prześledzenia na prowadzonych przeze mnie profilach na FB.  Od 2013 roku – Zwrotnica Projektowanie Zmiany oraz od 2017 roku – Archetypki i inne karty Zwrotnicy. 

Dzięki narzędziom KAMELEON:

1. Pokażesz działanie 6 stylów przywództwa wg Daniela Golemana
2. Zbudujesz szybciej atmosferę otwartości i zaufania
3. Zidentyfikujesz największe bariery komunikacyjne w zespołach
4. Wytłumaczysz na czym polega asertywna postawa
5. Nauczysz modelu udzielania informacji zwrotnej − DEEP
6. Wytłumaczysz czym różni się feedback od feedforwardu
7. Zidentyfikujesz wartości motywacyjne w zespołach
8. Poznasz potencjał zespołów i jego członków
9. Rozpoznasz archetypy marki osobistej i firmowej w zespołach
10. Wykorzystasz metaforę do omówienia trudnych tematów
11. Wprowadzisz kreatywnie każdy temat warsztatu
12. Pokażesz różnice w funkcjonowaniu ludzi / DISC, Insight, temperamenty
13. Przeprowadzisz analizę stawianych celów
14. Zaprezentujesz model GROW do zaplanowania działań
15. Dasz wskazówki jak pracować z emocjami poprzez wizualizację
16. Pozwolisz odkryć różne rodzaje myślenia i analizowania problemów
17. Pokażesz synergię korzyści, mistrzostwa i pasji w działaniu 
18. Pokażesz złożone koncepcje w interesujący sposób
19. Sprawisz, że grupa samodzielnie dojdzie do ciekawych wniosków
20. Uatrakcyjnisz każde szkolenie

NIC NIE JEST WAŻNIEJSZE OD ZAUFANIA podkreśla Patrick Lencioni w swojej książce „Przezwyciężanie pięciu dysfunkcji pracy zespołowej”.

Według niego zaufanie oparte jest na otwartości. Bazuje na podstawowym założeniu, że ludzie, którzy nie obawiają się powiedzieć o sobie prawdy, nie będą angażować się w niepotrzebne rozgrywki. Zaoszczędzony czas i energia zostaną wykorzystane do osiągnięcia wspólnych celów. Budowanie zaufania najlepiej rozpocząć od małych kroków.

W nowej grze Zwrotnicy chodzi o to, żeby ludzie nieco się otworzyli i zrobili to bez poczucia dyskomfortu. 6 talii kart to 6 kategorii pytań i poleceń. Nazwy tych kategorii tworzą akronim ZAUFAJ.

Z  jak Zestaw 3 rzeczy – W tym zestawie wspólnym elementem jest liczba 3. Trójkę znamy z różnych kontekstów − radiowa Trójka, trójkąt w geometrii, trójkąt dramatyczny, trójkąt małżeński, trójca święta. Trójka w retoryce organizuje wypowiedź. Po pierwsze… , po drugie… , po trzecie…Zestaw zawiera 30 pytań i poleceń, które zachęcają do wymienienia 3 elementów połączonych wspólnym mianownikiem, np. 3 nawyków, 3 miejsc, 3 kolorów.

A  jak Alternatywa – W tym zestawie wszystkie karty stawiają przed jakimś wyborem. Filozofowie już dawno uznali znaczenie dylematów moralnych, a pisarze przez stulecia opisywali je w swoich dziełach. Dylematy są dla nas trudne. Co decyduje o tym, że ostatecznie opowiadamy się za jedną z opcji? Impuls czy przemyślana decyzja? Strategie bywają, jak zwykle, różne. Zestaw zawiera 30 dylematów, od najprostszych do takich, które wymagają głębszego zastanowienia.

U  jak Uczucia – W tym zestawie pytania dotyczą tego, co czujemy w różnych sytuacjach. Uczucia mogą wskazywać na rzeczy, których nie ogarniamy rozumem. Radość, smutek, strach, złość… Lista emocji jest bardzo długa. Niełatwo jest mówić o swoich odczuciach, ale ten zestaw pozwala za pomocą 30 pytań zachęcić do wyrażania uczuć towarzyszących nam w życiu.

F  jak Fantazja – Ta kategoria pytań daje możliwość puszczenia wodzy fantazji. Marzenia to nasze cele z odroczonym terminem realizacji.  Często wskazują na to, czego najbardziej pragniemy w naszym życiu. Marzenia możemy wykorzystać do myślenia lateralnego. Spoglądamy na sytuację i badamy ją z różnych punktów widzenia. Hipotetyczne scenariusze pozwalają rozważać różne pomysły bez jakichkolwiek zobowiązań.

A  jak Archiwum – W tej kategorii karty przywołują różne wspomnienia. Możemy opowiedzieć o tym, jakie strategie przyniosły sukces w działaniu. Każde doświadczenie życiowe, to dobre i to złe, było źródłem jakiejś nauki. Pytania dadzą również okazję do przemyślenia, jacy ludzie odegrali w naszym życiu kluczową rolę. Skłonią do refleksji i, być może, wzruszą. Dzięki 30 pytaniom dowiemy się, jak staliśmy się tymi osobami, którymi jesteśmy dzisiaj.

J  jak Jaki, jaka, jakie – W tej kategorii wszystkie pytania zaczynają się od zaimków, używanych w pytaniach o sposób, cechę, podobieństwo, reakcję czy stan. Dobre pytania mają moc zmieniania życia. Zmuszają do przemyśleń, ale mogą też zmobilizować do działania. Dzięki pytaniom stajemy się bardziej otwarci i zaczynamy rozumieć siebie na głębszym poziomie. Poznajemy swoje upodobania i sposoby funkcjonowania. 30 pytań z tego zestawu daje możliwość opowiedzenia o sobie

Powstał zestaw kart umożliwiających przyjrzenie się spektrum wartości odpowiedzialnych za podstawowe siły napędzające ludzi do działania. Jest unikalnym narzędziem wskazującym na obszary kultury organizacji, które wpływają na motywację pracowników. Pozwala również na identyfikację obszarów problematycznych i podjęcie działań zmierzających do zmiany i optymalizacji działania firmy.

CO POZNAJEMY DZIĘKI KARTOM:

• wartości motywacyjne, którymi kierują się jednostki – te, które akceptują i te, które odrzucają,
• profile wartości organizacji – w wymiarach wartości indywidualnych, obecnych jak i pożądanych w organizacji, obecne i pożądane wizje wartości w organizacji w kontekście pracy, różnicę pomiędzy stanem obecnym a pożądanym.